Tag: audyt

30.08.2021

Rząd pozwoli na podpisywanie sprawozdania przez jedną osobę

Rząd przyjął i skierował tym samym do Sejmu nowelizację ustawy o rachunkowości, która pozwoli na podpisywanie sprawozdań finansowych przez jednego członka zarządu. Nowelizacja wprowadzi także nowe formaty elektroniczne dla sprawozdań finansowych oraz nałoży nowe obowiązki na biegłych rewidentów.

Rada Ministrów na posiedzeniu 24 sierpnia 2021 r. przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o rachunkowości oraz niektórych innych ustaw (druk UD 154). Zmiany obejmą ustawy o: rachunkowości, podatku dochodowym od osób prawnych, Krajowym Rejestrze Sądowym, biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym, a także szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2. Nowelizacja przewiduje zmiany w zakresie zasad sporządzania i podpisywania sprawozdań finansowych, a także ich badania.

Nowe rozwiązania, z wyjątkiem nielicznych przepisów, miałyby wejść w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.

Nowe formaty sprawozdań finansowych

Nowelizacja ma wprowadzić jeden format elektroniczny przy sporządzaniu sprawozdań finansowych przez emitentów. I tak na podstawie nowych przepisów emitenci sporządzający roczne sprawozdania finansowe w oparciu o polskie standardy rachunkowości, jak również zgodnie z MSR, będą sporządzać swoje sprawozdania finansowe, które stanowią część raportu rocznego, w formacie stosowanym dla celów rocznego raportu finansowego, o którym mowa w unijnym rozporządzeniu 2019/815, czyli XHTML (ang. Extensible Hyper Text Markup Language, czyli rozszerzalny język znaczników hipertekstowych).

Przy czym nowelizacja przewiduje wprowadzenie równocześnie nowej definicji emitenta do słowniczka pojęć zawartego w ustawie. Dokonano tego poprzez odesłanie do definicji zawartej w dyrektywie 2004/109/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 15 grudnia 2004 r. w sprawie harmonizacji wymogów dotyczących przejrzystości informacji o emitentach, których papiery wartościowe dopuszczane są do obrotu na rynku regulowanym oraz zmieniającej dyrektywę 2001/34/WE (Dz. Urz. UE L 390 z późn. zm.). W ten sposób dokonano wyłączenia z definicji emitenta niektórych podmiotów. Dotyczy to w szczególności władz państwowych, regionalnych lub lokalnych danego kraju, międzynarodowej instytucji publicznej, do której należy przynajmniej jedno Państwo Członkowskie, EBC oraz krajowych banków centralnych Państw Członkowskich, niezależnie od tego, czy są emitentami akcji czy też innych papierów wartościowych.

Wyjaśnijmy też, że wspomnienie wcześniej unijne rozporządzenie 2019/815 (chodzi o rozporządzenie z 17 grudnia 2018 r. uzupełniającego dyrektywę 2004/109/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do regulacyjnych standardów technicznych dotyczących specyfikacji jednolitego elektronicznego formatu raportowania; Dz. Urz. UE L 143 oraz Dz. Urz. UE L 326) przewiduje, że emitenci sporządzają swoje raporty roczne, a więc także sprawozdania finansowe, które wchodzą w skład tego raportu, w formacie XHTML. W przypadku sprawozdań skonsolidowanych należy je oznakować przy użyciu standardu Inline XBRL.

Propozycje zmian w ustawie o rachunkowości odnoszą się także do jednostek niebędących emitentami, ale sporządzających sprawozdania finansowe zgodnie z MSR. W tym przypadku również chodzi o ujednolicenie przepisów dotyczących formatów e-sprawozdań finansowych tych jednostek. Jak wynika z projektu, jednostki niebędące emitentami i sporządzające swoje sprawozdania finansowe zgodnie z MSR będą mogły sporządzać sprawozdania finansowe w formacie stosowanym przez tę jednostkę dla celów rocznego raportu finansowego, o którym mowa w rozporządzeniu 2019/815 (XHTML) lub w innym formacie przeszukiwalnym.

Wprowadzenie formatu przeszukiwalnego jako alternatywy dla formatu XHTML, oznacza, że sprawozdanie finansowe powinno zostać sporządzone w formacie, który umożliwia automatyczne przeszukanie tego sprawozdania. Plik taki musi zapewnić możliwość automatycznego przeszukiwania dokumentu oraz porównania, analizowania i interpretowania danych.

Projekt zawiera także przepisy odnoszące się do sprawozdań skonsolidowanych. Emitenci sporządzający statutowe skonsolidowane sprawozdanie finansowe będą mieli obowiązek stosowania formatu XHTML, określonego w rozporządzeniu 2019/815 oraz znakowania tych sprawozdań przy użyciu języka znaczników Inline XBRL.

W pierwszej kolejności znakowaniu zgodnie z XBRL będą podlegały podstawowe elementy skonsolidowanego sprawozdania finansowego. W dalszej kolejności (zgodnie z załącznikiem II do rozporządzenia 2019/815) – po 1 stycznia 2022 r. – znakowaniu podlegać będzie także informacja dodatkowa do sprawozdania finansowego.

Jednostki pozagiełdowe, sporządzające swoje skonsolidowane sprawozdania finansowe zgodnie z MSR, będą sporządzać te sprawozdania w formacie stosowanym dla celów rocznego raportu finansowego, o którym mowa w rozporządzeniu 2019/815 (XHTML), lub innym formacie przeszukiwalnym. Dodatkowo jednostki takie będą miały możliwość znakowania tych sprawozdań zgodnie z wymogami rozporządzenia 2019/815.

Przypomnijmy, że obecnie emitenci sporządzają sprawozdania finansowe oraz składają je do KRS w następujących formatach: jednostkowe sprawozdania finansowe według ustawy – w formacie XML z załączonymi plikami PDF; jednostkowe sprawozdania finansowe według MSR – w dowolnym formacie elektronicznym; skonsolidowane sprawozdania finansowe według MSR – w dowolnym formacie elektronicznym.

Nowe zasady poodpisywania sprawozdań finansowych

Nowelizacja ustawy o rachunkowości ma także wprowadzić ułatwienia dotyczące podpisywania sprawozdań finansowych.

Zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami, sprawozdanie finansowe podpisuje osoba, której powierzono prowadzenie ksiąg rachunkowych oraz kierownik jednostki, a jeżeli jednostką kieruje organ wieloosobowy – wszyscy członkowie tego organu. Zmiana w zakresie podpisywania sprawozdania finansowego polega na umożliwieniu dokonania tej czynności tylko przez jednego członka zarządu wieloosobowego.

Nowelizacja określa także warunki, po spełnieniu których sprawozdanie finansowe może zostać podpisane tylko przez jednego członka organu wieloosobowego. Osoba ta musi uzyskać od pozostałych członków oświadczenia potwierdzające, że sprawozdanie spełnia wymagania przewidziane w ustawie. Odmowa złożenia oświadczenia będzie traktowana jako równoważna z odmową podpisania sprawozdania finansowego i wymagać będzie pisemnego uzasadnienia dołączonego do sprawozdania finansowego.

Oświadczenia oraz odmowy złożenia tych oświadczeń będą̨ sporządzane w postaci elektronicznej opatrzonej kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym albo w postaci papierowej opatrzonej własnoręcznym podpisem. Jeżeli dokumenty zostaną̨ sporządzone w postaci papierowej, to osoba podpisująca sprawozdanie finansowe będzie sporządzała odwzorowania cyfrowe tych dokumentów, a następnie będzie opatrywała te odwzorowania podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym.

Nowelizacja wprowadza także ogólną zasadę, zgodnie z którą podpisanie sprawozdania finansowego stanowi potwierdzenie, że sprawozdanie to spełnia wymagania przewidziane w ustawie. Przy czym zarówno podpisanie sprawozdania, jak i złożenie oświadczenia niesie ze sobą jednakowe skutki w zakresie odpowiedzialności członka organu zarządzającego, który, podpisując sprawozdanie lub składając oświadczenie, potwierdza, że sprawozdanie sporządzone zostało zgodnie z wymogami ustawy.

Przyjęty przez rząd projekt zmian w przepisach o rachunkowości, analogiczne zmiany jak w przypadku sprawozdań finansowych wprowadza także w przypadku podpisywania skonsolidowanych sprawozdań finansowych, sprawozdania z płatności oraz skonsolidowanego sprawozdania z płatności. Niezależnie od tego pojawi się też obowiązek złożenia określonych dokumentów (odmowy podpisania sprawozdania finansowego, oświadczenia składanego przez osoby wchodzące w skład organu wieloosobowego o spełnianiu przez sprawozdanie finansowe wymagań przewidzianych w ustawie oraz odmowy złożenia tego oświadczenia) do właściwego rejestru sądowego oraz obowiązek przechowywania tych dokumentów przez jednostkę̨ przez 5 lat, licząc od początku roku następującego po roku obrotowym, w którym zatwierdzono sprawozdanie finansowe.

Konsekwencją zmian w przepisach dotyczących podpisywania sprawozdań są zmiany w ustawie o CIT. Dotyczy to w szczególności obowiązku składania Szefowi KAS określonych dokumentów: odmowy podpisania sprawozdania finansowego, oświadczenia składanego przez osoby wchodzące w skład organu wieloosobowego o spełnianiu przez sprawozdanie finansowe wymagań przewidzianych ustawą oraz odmowy złożenia tego oświadczenia. Ponadto, w nowelizacji wydłuża się termin na złożenie sprawozdania do Szefa KAS do 15 dni od dnia zatwierdzenia sprawozdania (obecnie jest to 10 dni).

Badanie sprawozdań finansowych

Nowelizacja przewiduje także zmiany w ustawie z 11 maja 2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym.

Nowe zasady mają przewidywać, że biegły rewident w przypadku badania sprawozdań finansowych, w sprawozdaniu z badania będzie musiał odnieść się do tego, czy sprawozdanie finansowe jest zgodne z odpowiednimi wymogami ustawowymi. W przypadku sprawozdań finansowych sporządzanych zgodnie z wymogami określonym w unijnym rozporządzeniu 2019/815 biegły w sprawozdaniu z badania będzie musiał wypowiedzieć się, czy sprawozdanie finansowe zostało sporządzone w formacie XHTML, a w przypadku skonsolidowanych sprawozdań finansowych sporządzonych zgodnie z MSSF – czy zostało ono właściwie oznakowane przy użyciu języka znaczników Inline XBRL.

Innymi słowy zmiana polega na wprowadzenia dodatkowego, obligatoryjnego elementu do sprawozdania z badania sprawozdania finansowego w postaci opinii, czy badane skonsolidowane sprawozdanie finansowe zostało oznakowane zgodnie z wymogami rozporządzenia 2019/815.

Nowelizacja wprowadzi ponadto zmiany w sposobie prowadzenia kontroli przez Polską Agencją Nadzoru Audytowego (PANA). W tym obszarze nowelizacja wprowadza kompleksowe rozwiązania dotyczące przeprowadzania przez Agencję kontroli zdalnych w firmach audytorskich; ułatwienia w rozpatrywaniu spraw dotyczących listy firm audytorskich, umożliwiając ich załatwienie za pomocą systemu teleinformatycznego; zmiany w przepisach o naruszaniu tajemnicy zawodowej biegłego rewidenta oraz dotyczących odbywania posiedzeń zdalnych oraz podejmowania uchwał w trybie obiegowym.

Zapraszamy do kontaktu z autorami opracowania w przypadku jakichkolwiek pytań dotyczących przedstawionych powyżej kwestii:

Monika Tuzimek
Partner, Dział Audytu i Doradztwa Gospodarczego
Mail
27.04.2021

Baker Tilly TPA 8. największą praktyką audytorską pod względem przychodów ogółem

Kolejny już raz firma Baker Tilly TPA znalazła się w gronie najlepszych firm audytorskich w rankingu „Rzeczpospolitej” i „Parkietu”. W tym roku znaleźliśmy się w TOP10 firm audytorskich według przychodów z audytu. Jesteśmy także 8. największą firmą audytorską pod względem przychodów ogółem.

To już 20. edycja rankingu przygotowywanego przez redakcje dzienników „Rzeczpospolita” i „Parkiet”. Warto jednak dodać, że tegoroczna edycja rankingu jest wyjątkowa. Redakcje oceniały bowiem aktywność firm audytorskich w roku 2020, na którym pandemia Covid-19 na odcisnęła swoje piętno, a skutki i zmiany będą na długo zauważalne.

„Ostatni rok był wyzwaniem nie tylko dla firm audytorskich. Cieszymy się, że mimo nowych okoliczności dyktowanych pandemią konsekwentnie realizujemy strategię biznesową, która owocuje zaufaniem naszych klientów i kolejnymi projektami zakończonymi sukcesami. W utrzymaniu pozycji w 10-tce największych firm audytorskich w Polsce – zarówno pod względem przychodów ogółem, jak i przychodów z audytu – kluczowe jest niewątpliwie nasze członkostwo w globalnej sieci Baker Tilly International. Pozwala ono na szeroki dostęp do wiedzy i doświadczeń międzynarodowych. To ewidentne korzyści, które wybierają i doceniają nasi Klienci” – komentuje Krzysztof Horodko, Partner Zarządzający Baker Tilly TPA.

Wyróżnienie w TOP10 rankingu to efekt pracy i starań całego zespołu audytorów i doradców naszej firmy.

„Serdecznie dziękuję i gratuluję całemu zespołowi. Podziękowania należą się także naszym Klientom, którzy decydują się na współpracę z naszymi audytorami” – dodaje Krzysztof Horodko.

„Rok 2020 to rok pandemii i obostrzeń z tym związanych. Był to czas, który ewidentnie przyspieszył zmiany w audycie. Automatyzacja procesów, audyty zdalne, coraz szersze wykorzystanie technologii przy badaniu przedsiębiorstw – to trendy, które były widoczne od kilku lat. COVID-19 po prostu zwiększył ich skalę i przyspieszył informatyzację audytu. Firmy takie jak Baker Tilly TPA bez większych problemów – praktycznie z dnia na dzień – mogły przejść na tryb zdalny, dzięki dostępowi do globalnych zasobów i rozwiązań Baker Tilly i bez zakłóceń kontynuować obsługę naszych klientów. Musimy mieć świadomość, że to zmiany już nieodwracalne, które będą się teraz pogłębiać i przyspieszać – choć żadne narzędzie i technologia nie zastąpią doświadczonego audytora” – zauważa Krzysztof Dziekoński, Partner w Baker Tilly TPA.

Monika Tuzimek, Partner w dziale audytu dodaje : „Nasi Klienci szczególnie docenili jakość oraz kompleksowość naszych usług w czasie pandemii, jak również elastyczność we współpracy i stabilny oraz doświadczony zespół. W tym trudnym dla nich okresie wspieraliśmy ich nie tylko w bieżących obowiązkach sprawozdawczych, ale także pomagaliśmy przy wdrażaniu rozwiązań umożliwiających utrzymanie płynności przedsiębiorstw, czy tych dostępnych w ramach „tarcz finansowych”. Mam nadzieję, że śmiało możemy powiedzieć, że spełniliśmy ich oczekiwania, czego dowodem jest dobra lokata w tegorocznym rankingu”.

____

Informacja prasowa (pdf)

20.01.2021

Mały znaczy prościej? O uproszczeniach w sprawozdawczości finansowej dostępnych dla małych jednostek

Definicja jednostek małych i pierwsze uproszczenia w sprawozdawczości znalazły się w nowelizacji ustawy o rachunkowości, która weszła w życie dnia 23 września 2015 roku. Od tamtego czasu zaszło wiele zmian w zakresie możliwości stosowania uproszczeń, znacząco podwyższone zostały progi kwalifikacyjne oraz rozszerzony został katalog uproszeń. Innymi słowy coraz więcej jednostek może korzystać z wachlarza zwolnień które w istotnym stopniu ułatwiają ich sprawozdawczość. W poniższym tekście opisane zostały wszystkie uproszczenia wynikające z ustawy o rachunkowości, zarówno w zakresie sprawozdawczości finansowej jak i ewidencji niektórych transakcji w księgach rachunkowych. Dodatkowo w artykule zaprezentowane zostały reguły kwalifikacji do jednostek małych oraz wymogi formalne jakie Spółka musi spełnić, aby móc skorzystać z ustawowych uproszczeń.

Jednostka mała czyli jaka – definicja

Zgodnie z ustawą o rachunkowości (art. 3 ust. 1c) jednostką małą jest spółka handlowa (osobowa i kapitałowa), która zarówno w roku obrotowym za który sporządzane jest sprawozdanie finansowe oraz w roku poprzedzającym dany rok obrotowych, nie przekroczyła dwóch z trzech następujących wielkości:

  • 25 500 000 PLN – wartość sumy bilansowej na koniec roku obrotowego
  • 51 000 000 PLN – wartość przychodów netto ze sprzedaży towarów i produktów w danym troku obrotowym
  • 50 osób – wielkość średniorocznego zatrudnienia w przeliczeniu na pełne etaty

Spełnienie powyższych progów nie wystarczy. Ponieważ stosowanie uproszczeń, jest dobrowolne, konieczne jest podjęcia przez organ zatwierdzający sprawozdanie finansowe stosownej uchwały.
Kolejny wymóg związany z decyzją o stosowaniu uproszczeń dotyczy konieczności dostosowania polityki rachunkowości oraz wprowadzenia do sprawozdania finansowego, tak aby w adekwatny sposób opisały one przyjęte zasady ewidencji transakcji oraz sprawozdawczości.

Uwaga, status jednostki małej można utracić, jeśli w dwóch następujących po sobie latach przekroczone zostaną progi ustawowe.

Niestety nie wszystkie Spółki mogą korzystać z uproszczeń, wyjątki zostały wskazane przez ustawodawcę w artykule 3. ust. 1e ustawy o rachunkowości. Do wyjątków zaliczają się miedzy innymi Spółki działające na podstawie prawa bankowego, przepisach o ubezpieczeniach oraz jednostki sektora finansów publicznych.

Sprawozdanie małej jednostki

Jednostka mała, korzystająca z uproszczeń sporządza roczne sprawozdanie finansowe zgodnie z załącznikiem numer 5 do ustawy o rachunkowości. Kompletne sprawozdanie finansowe składa się z następujących elementów:

• wprowadzenie do sprawozdania finansowego, z uwzględnieniem opisu uproszczeń stosowanych przez Spółkę,
• uproszczony bilans, zawierający wybrane pozycje aktywów i pasywów (wskazane w ustawie),
• uproszczony rachunek zysków i strat,
• uproszczoną informację dodatkową.

Zgodnie z art. 48a i 48b ustawy o rachunkowości jednostka mała, której sprawozdanie podlega obowiązkowemu badaniu sprawozdania finansowego przez biegłego rewidenta zwolniona jest ze sporządzania zestawienia zmian w kapitale własnym oraz rachunku przepływów pieniężnych. Dodatkowe uproszczenie wynika z art. 49 ust. 5, który zwalnia jednostkę małą z obowiązku sporządzenia sprawozdania z działalności Zarządu, pod warunkiem uwzględnienia w informacji dodatkowej noty dotyczącej nabycia udziałów własnych.

Uproszczenia w ewidencji

Oprócz uproszczeń dotyczących sporządzania rocznego sprawozdania finansowego ustawa o rachunkowości przewiduje dodatkowe ułatwienia w ujmowaniu niektórych transakcji gospodarczych. Od 2016 roku małe spółki mogły skorzystać z następujących udogodnień:

  • klasyfikacja umów leasingu według kryteriów określonych przepisami prawa podatkowego zamiast przepisami art. 3 ust. 4 i 5 uor (wynika z art. 3 ust. 6 uor) – przepis ten pozwala na pozabilansową ewidencję leasingowanych środków trwałych, czyli na odnoszenie całej raty leasingowej bezpośrednio w koszty operacyjne
  • brak obowiązku ustalania rezerw i aktywów z tytułu odroczonego podatku (wynika art. 37 ust. 10 uor)
  • wycena instrumentów finansowych na podstawie art. 28 i art. 35 ustawy o rachunkowości, bez konieczności stosowania rozporządzenia ministra finansów w sprawie zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu instrumentów finansowych z 12 grudnia 2001 roku z późniejszymi zmianami (wynika z art 28b. uor)
  • obliczając koszt wytworzenia produktu zgodnie z art. 28 ust. 3 uor, jednostka może do kosztów bezpośrednich doliczyć koszty pośrednie związane z wytworzeniem tego produktu, niezależnie od poziomu wykorzystania zdolności produkcyjnych, przy czym ustalony w ten sposób koszt wytworzenia nie może być wyższy od ceny sprzedaży netto, (wynika z art. 28 ust. 4 uor)

Kolejne uproszczenia weszły w życie wraz z ustawą z dnia 9 listopada 2018 o zmianie niektórych ustaw w celu wprowadzenia uroszczeń dla przedsiębiorców w prawie podatkowym i gospodarczym (DzU poz. 2244) i znalazły swoje odzwierciedlenie również w ustawie o rachunkowości. Nowe przepisy umożliwiły małym jednostkom:

  • rezygnację z zachowania zasady ostrożności przy wycenie składników aktywów i pasywów w zakresie tworzenia odpisów aktualizujących wartość aktywów oraz tworzenia rezerw na zobowiązania (w tym na znane jednostce ryzyko i grożące straty) (wynika z art. 7 ust. 2b uor)
  • możliwość dokonywania odpisów umorzeniowych i amortyzacyjnych środków trwałych według zasad podatkowych (wynika z art. 32 ust. 7 uor)
  • niedokonywanie biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów dotyczących przyszłych świadczeń na rzecz pracowników, w tym świadczeń emerytalnych, do katalogu tych rozliczeń zaliczają się m.in. tytuły dotyczące niewykorzystanych urlopów, odpraw emerytalnych i rentowych czy nagród jubileuszowych. (wynika z art. 39 ust. 6 uor)

Uproszczenia wprowadzone w 2018 rok dotyczą wyłącznie sprawozdań sporządzanych po 31 grudnia 2018, więc większości przypadków mogły być zastosowane do sprawozdań finansowych sporządzanych na dzień 31 grudnia 2019 roku. Z nowych uproszczeń, mimo statusu jednostki małej nie mogą korzystać spółki kapitałowe, spółki komandytowo-akcyjne i spółki jawne lub komandytowe, których wszystkimi wspólnikami ponoszącymi nieograniczoną odpowiedzialność są spółki kapitałowe, spółki komandytowo-akcyjne lub spółki z innych państw o podobnej do tych spółek formie prawnej – co wynika wprost z art. 7 ust. 2c, art. 32 ust. 8 oraz art. 39 ust. 7 ustawy o rachunkowości.

Na co zwrócić uwagę?

Przy stosowaniu uproszczeń przewidzianych w ustawie o rachunkowości należy pamiętać o tym, iż sprawozdanie finansowe powinno jasno i rzetelnie przedstawiać sytuację majątkową i finansową oraz wynik finansowy Spółki. W przypadku, gdy uproszczenia powodują istotne zniekształcenie obrazu sytuacji spółki, wówczas nie powinny być one zastosowane. Za istotne należy uznać wszelkie informacje, które mogą wpłynąć na decyzję podejmowane na podstawie sprawozdań przez ich użytkownika. W polityce rachunkowości powinno się określić sposób ustalania istotności przyjętej podczas sporządzania sprawozdania finansowego, co pozwoli użytkownikowi na lepsze zrozumienie informacji zawartych w sprawozdaniu finansowym.

Jak zostało wspomniane powyżej, należy pamiętać, że wszelkie użyte uproszczenia muszą zostać zawarte w polityce rachunkowości oraz we wstępnie do sprawozdania finansowego, a organ zatwierdzający sprawozdanie musi podjąć stosowną uchwałę, która może zostać podjęta w trakcie roku obrotowego z zastosowaniem od pierwszego dnia trwającego już roku.

Ważne również jest zachowanie porównywalności danych w zawartych sprawozdaniu finansowym, dlatego należy pamiętać o ujawnieniu wpływu zastosowanych zmian na dane finansowe, poprzez sporządzenie dodatkowej kolumny z przekształconymi danymi oraz zawarciu w informacji dodatkowej opisu wprowadzonych zmian.

 

____

Zachęcamy do kontaktu w razie jakichkolwiek pytań dotyczących przedstawionych powyżej kwestii

Konrad Dudziak
Supervisor

konrad.dudziak@bakertilly-tpa.pl

 

19.01.2021

COVID-19: Trzy razy NIE w procesie wyceny utraty wartości

Epidemia COVID-19, która wybuchła w grudniu 2019, a obecnie jest światową pandemią mającą skutki na terenie ponad 200 krajów i terytoriów, wywołała ogromną niepewność na całym świecie.

Bezpośredni wpływ pandemii oraz szereg środków zaradczych ze strony rządów, w postaci zarówno pakietów zachęt gospodarczych o niespotykanej dotąd skali, jak i zakazów oraz kontroli przemieszczania się, mających na celu powstrzymanie pandemii, nieuchronnie wpłynęły na zachowania społeczne i gospodarcze w skali globalnej. Skutki społeczne i gospodarcze są wyraźnie widoczne w związku z drastycznym wzrostem bezrobocia na całym świecie i pierwszym od dziesięcioleci spadkiem PKB w wielu krajach na całym świecie. Pomimo odkrycia potencjalnej szczepionki, świat wciąż dryfuje po nieznanych wodach.

W kontekście niestabilności i niepewności rynku spowodowanej pandemią, ocena utraty wartości stała się bardziej istotna i wymagająca. W śródrocznym okresie sprawozdawczym 2020 r. mogły wystąpić przesłanki utraty wartości, które skutkowały przeprowadzeniem testu na utratę wartości składnika aktywów spółki lub grupy aktywów (jednostki generującej środki pieniężne – CGU) przy przeprowadzaniu corocznej oceny utraty wartości, zarówno w odniesieniu do nabytej wartości firmy, jak i wartości niematerialnych o bezterminowym okresie użytkowania, które nie są jeszcze dostępne do użytkowania (jeśli istnieją).

Normy wymagają od spółek rozważenia przynajmniej następujących informacji ze źródeł zewnętrznych i wewnętrznych w celu ustalenia, czy wymagana jest ocena utraty wartości (patrz diagram poniżej).

Źródła zewnętrzne

  • Znaczący spadek wartości rynkowej składnika aktywów
  • Znaczące niekorzystne zmiany, obecne lub mające miejsce w niedalekiej przyszłości, w otoczeniu rynkowym, technologicznym, prawnym i gospodarczym, w którym spółka prowadzi działalność
  • Wzrost rynkowych stóp procentowych
  • Kapitalizacja rynkowa jest niższa od wartości bilansowej całkowitych aktywów netto spółki
Źródła wewnętrzne

  • Dowody na to, że nastąpiła utrata przydatności danego składnika aktywów lub jego fizyczne uszkodzenie
  • Znaczące zmiany na rynku, aktualne lub mające miejsce w niedalekiej przyszłości, do których dany składnik aktywów jest wykorzystywany, np. gdy składnik aktywów przestaje funkcjonować lub gdy planuje się zaprzestać jego działalności
  • Sprawozdawczość wewnętrzna, która wskazuje na gorsze od oczekiwanych wyniki ekonomiczne danego składnika aktywów

Istnieje kilka obszarów, na które spółki powinny zwracać szczególną uwagę przy przeprowadzaniu testu na utratę wartości w związku ze zmiennością rynku spowodowaną wybuchem epidemii COVID-19.

 

1. Ocena utraty wartości NIE zawsze opiera się na najgorszym możliwym scenariuszu.

W przypadku wykrycia wskaźników, spółki są zobowiązane do oszacowania wartości odzyskiwalnej składnika aktywów lub jednostki CGU jako wyższej z następujących wartości

  • „wartość godziwa pomniejszona o koszty zbycia” oraz
  • „wartość użytkowa” na dzień sprawozdawczy.

Odzyskiwalna wartość jest szacowana przy użyciu zestawu przyszłych przepływów pieniężnych, które według przewidywań będą generowane z danego składnika aktywów lub CGU. Oznacza to najbardziej prawdopodobne wyniki oparte na racjonalnych i uzasadnionych założeniach na dzień sprawozdawczy. Spółki nie powinny opierać oceny utraty wartości na najgorszym scenariuszu, ponieważ celem nie jest przeprowadzenie testu warunków skrajnych dla oceny utraty wartości.

2. Wartość firmy powstała w wyniku połączenia jednostek gospodarczych NIE powinna być po prostu spisana w koszty

Kolejną kluczową kwestią jest stwierdzenie, że spadek kapitalizacji rynkowej przedsiębiorstwa może mieć charakter przejściowy w związku z czym należy ocenić czy długoterminowo wpływa na wycenę wartości przedsiębiorstwa (i wartości firmy). Wartość firmy, jako wynik synergii powstałej w rezultacie połączenia jednostek gospodarczych, nie powinna być po prostu spisywana w koszty (poprzez odpisy aktualizacyjne), lecz wymaga starannej oceny opartej na faktach i okolicznościach. W większości przypadków zakłada się, że synergia wynikająca z połączenia jednostek gospodarczych będzie stopniowo rozliczna w okresie prognozy a jej nierozliczona cześć będzie skapitalizowana w ramach wartości rezydualnej odzwierciedlając oszczędności kosztów wynikające z poprawy efektywności operacyjnej lub wzrostu przychodów w wyniku lepszego obrotu generowanego przez aktywa.

3. NIE należy podwójnie liczyć zwiększonych czynników ryzyka

Globalna pandemia może wpłynąć na zdolność generowania środków pieniężnych przez składnik aktywów lub CGU ze względu na wzrost ryzyka i niepewności. W związku z tym zaleca się spółkom korektę oczekiwanych przyszłych przepływów pieniężnych ALBO stopy dyskontowej w celu uwzględnienia zwiększonego ryzyka, lecz nie obu tych czynników. Wymaga to racjonalnego rozważenia i zrozumienia perspektyw operacyjnych i finansowych składnika aktywów lub CGU, w ramach których działa. Przy szacowaniu kosztu kapitału własnego konieczne może być również uwzględnienie przez przedsiębiorstwa premii za ryzyko właściwej dla danej jednostki.

Ogólnie rzecz biorąc, ocena utraty wartości jest kluczowym elementem procesu sprawozdawczości finansowej. Proces ten może być skomplikowany i czasochłonny. Dlatego ważne jest, aby przedsiębiorstwa wcześnie planowały i posiadały odpowiednie procedury modelowania procesów biznesowych i prognozowania. Nasze doświadczenie w zakresie oceny utraty wartości może pomóc firmom przebrnąć przez czynniki powodujące utratę wartości i wypracować dokładniejszą wycenę utraty wartości.
Komentarz eksperta

„Żyjemy w bezprecedensowych czasach. Wpływ pandemii COVID-19 na społeczeństwo, gospodarkę i przedsiębiorstwa był szybki, poważny i złożony. Był to rok pełen emocji, również na rynkach kapitałowych . W skali globalnej rynki finansowe doświadczyły ekstremalnych poziomów zmienności, a indeks S&P w pewnym momencie spadł o prawie 30% w stosunku do szczytu z lutego. Wygranym tego roku jest (póki co) oczywiście sektor technologiczny, głównie amerykański. Indeks Nasdaq zyskał, mimo gigantycznych spadków wiosną, ponad +41%. Dla rynków akcji w USA 2020 r. jest suma summarum udany – S&P500 wzrósł o blisko 15%. Na Starym Kontynencie aż tak spektakularnie nie jest, ale część indeksów zdołała odrobić straty z lutego i marca. Niemiecki DAX zyskał znacznie ponad +2%. Podobnie w Polce, rynek akcji przeszedł od rekordowych wzrostów przez gigantyczne spadki, by potem znów poddać się fali euforii.

Wśród wielu krytycznych następstw pandemii, zespoły kierownicze i ich audytorzy będą musieli rozważyć wpływ na ocenę wartości godziwej aktywów, szczególnie w odniesieniu do potencjalnej utraty wartości firmy. Należy unikać nadmiernie uproszczonych wniosków, które niewłaściwie ekstrapolują negatywne bieżące wyniki zbyt głęboko w przyszłość, podobnie jak nadmiernie optymistycznych scenariuszy prognoz. Potrzebna jest trzeźwa analiza w oparciu o dokładną, odgórną i oddolną ocenę podstaw branży i biznesu, aby określić właściwą wycenę, jaką uczestnik rynku przypisałby przedsiębiorstwu, z zachowaniem należytej staranności. Zespół Baker Tilly TPA posiada doświadczenie w rozwiązywaniu złożonych problemów z zakresu sprawozdawczości finansowej i wycen, dzięki którym możemy pomóc naszym klientom sprostać niektórym wyzwaniom w obecnych, niepewnych czasach.” – Monika Tuzimek – Partner Baker Tilly TPA

Zapraszamy do pobrania pełnego opracowania w wersji PDF.

W przypadku jakichkolwiek pytań zapraszamy do kontaktu z ekspertami Baker Tilly TPA:

 

Krzyztof HorodkoKrzysztof Horodko
Partner Zarządzający

E-mail

Monika TuzimekMonika Tuzimek
Partner

E-mail

Tomasz ManowiecTomasz Manowiec
Dyrektor, Corporate Finance

E-mail

08.01.2021

W sprawozdaniu finansowym za 2020 rok najważniejsza będzie ocena kontynuacji działalności

Badanie sprawozdania za rok 2020 będzie wymagało od biegłych rewidentów zwrócenia jeszcze większej uwagi na weryfikację zdolności spółek do dalszego działania w związku ze skutkami COVID-19. W przypadku zaistnienia istotnych zdarzeń mających wpływ na niepewność kontynuacji działalności, w sprawozdaniu finansowym wymagane są odpowiednie ujawnienia, w tym także opis planów jednostki.

Polska Agencja Nadzoru Audytowego (PANA) opublikowała nie tak dawno zestaw materiałów, które mają pomóc w przygotowaniu do badania sprawozdania finansowego za 2020 r. Opiera się on na wcześniejszych publikacjach IAASB opisujących m.in. kluczowe ryzyka audytu czy zagadnienia związane z kontynuacją działalności w kontekście COVID-19.

PANA zwraca uwagę m.in. na cztery kluczowe ryzyka audytu związane z pandemią COVID, na które warto zwrócić uwagę planując procedury badania: kontrolę wewnętrzną, ryzyko oszustwa, nieprawidłowości w wykorzystaniu pomocy rządowej oraz badanie wartości szacunkowych.

W zalecaniach PANA, za szczególnie istotne uznano obowiązki związane z badaniem kwestii zdolności jednostki do kontynuacji działalności. W związku z tym konieczne jest uzyskanie odpowiednich i wystarczających dowodów, że badane sprawozdanie finansowe oparte jest o właściwe założenie (kontynuowania lub niekontynuowania działalności) oraz zweryfikowanie, czy nie istnieje istotna niepewność, co do zdolności do kontynuowania działalności a następnie na podstawie powyższych wniosków sformułowanie odpowiedniej opinii w sprawozdaniu z badania.

Przypomnijmy, że założenie kontynuacji działalności stanowi fundamentalną zasadę sporządzania sprawozdań finansowych. Oznacza, że jednostka będzie dalej działała w dającej się przewidzieć przyszłości w niezmniejszonym istotnie zakresie, bez postawienia spółki w stan likwidacji lub upadłości.

W alercie PANA podkreślono, że kierownik jednostki powinien uzupełnić sprawozdanie finansowe o dodatkowe ujawnienia związane ze zdarzeniami lub warunkami wpływającymi na ocenę kontynuacji działalności. Powinien przede wszystkim ocenić zdolność do kontynuacji działalności jednostki w okresie 12 miesięcy. Taki horyzont czasowy wprost wynika z ustawy o rachunkowości, albowiem zgodnie z art. 5, ustalając zdolność jednostki do kontynuowania działalności, kierownik jednostki jest zobowiązany do uwzględnienia wszystkich informacji dostępnych na dzień sporządzenia sprawozdania finansowego, dotyczących dającej się przewidzieć przyszłości, obejmującej okres nie krótszy niż jeden rok od dnia bilansowego.

Zgodnie z zaleceniem PANA, biegły rewident powinien zwrócić się z zapytaniem do kierownika jednostki, czy przewiduje on zdarzenia późniejsze, które mogą̨ mieć wpływ na założenie kontynuacji działalności.

Jak podkreślano w wyjaśnieniach PANA, niektóre zdarzenia lub warunki związane z pandemią COVID-19, mogą świadczyć o braku zdolności do kontynuacji działalności. W szczególności należy zwrócić uwagę na utratę dużego rynku, kluczowych klientów, przychodów, czy też niedobory siły roboczej. Wymagana jest weryfikacja czy zmniejszyła się wartość aktywów (trwałych i obrotowych) wykorzystywanych do generowania przepływów pieniężnych. Ponadto należy ustalić: czy nastąpiło opóźnienie we wprowadzeniu nowych produktów lub usług, jak wahania kursów walut wpływają na sytuację finansową i majątkową jednostki, a także ocenić szacunki, na które wpływ ma zwiększona niepewność (np. obliczenia oparte na zmiennych stopach procentowych, takich jak stopy procentowe lub kursy walut). W ramach analizy kontynuacji działalności należy również przenalizować zwiększone ryzyko kredytowe kontrahentów a także wypłacalność badanej jednostki.

Wskazówki te są o tyle pomocne, że ustawa o rachunkowości nie wskazuje konkretnych przypadków zagrożenia kontynuacji działalności, oczywiście poza likwidacją czy upadłością samej jednostki.

Jeśli wystąpią zdarzenia lub warunki wskazane powyżej, kierownictwo jednostki jest zobligowane do przedstawienia swojej oceny ich wpływu na dalsze funkcjonowanie oraz ewentualnych planów na ograniczenie ryzyka związanych z tymi zdarzeniami. Zadaniem audytora jest omówienie tych kwestii z zarządem spółki oraz analiza dostępnych informacji w celu ustalenia prawidłowego podejścia do wyceny aktywów i pasywów oraz zdolności jednostki do kontynuacji działalności i związanych z tym ujawnień.

W przypadku zaistnienia istotnych zdarzeń mających wpływ na niepewność kontynuacji działalności, w sprawozdaniu finansowym jednostki wymagane są ujawnienia informacji o zidentyfikowanych zdarzeniach lub warunkach związanych z kontynuacją działalności a w stosownych przypadkach, o planach kierownictwa w tym zakresie.

Gdy założenie kontynuacji działalności jednostki nie jest zasadne, sprawozdanie finansowe należy sporządzić przy uwzględnieniu art. 29 ustawy o rachunkowości. Wówczas wycena aktywów jednostki odbywa się po cenach sprzedaży netto możliwych do uzyskania, nie wyższych od cen ich nabycia albo kosztów wytworzenia, skorygowanych o dotychczasowe odpisy amortyzacyjne lub umorzeniowe, a także odpisy z tytułu trwałej utraty wartości. Ponadto jednostka, jeśli znajduje się w takiej sytuacji jest zobowiązana utworzyć rezerwę na prognozowane dodatkowe koszty i straty spowodowane zaniechaniem lub utratą zdolności do kontynuowania działalności.

Na zakończenie warto jeszcze podkreślić, że głównym celem sprawozdania finansowego jest rzetelne i jasne przedstawienie sytuacji majątkowej i finansowej jednostki oraz jej wyniku finansowego. W konsekwencji pominięcie informacji o wpływie pandemii na działalność jednostki byłoby istotnym uchybieniem.

__

Zachęcamy do kontaktu w razie jakichkolwiek pytań dotyczących przedstawionych powyżej kwestii

Konrad Mławiński
Supervisor

konrad.mlawinski@bakertilly-tpa.pl

 

16.12.2020

Sprawozdawczość finansowa w czasach pandemii SARS-CoV-2 | Wsparcie z tarczy antykryzysowej. Rozliczenie w księgach rachunkowych.

W obliczu pandemii COVID-19 zarządy przedsiębiorstw, główni księgowi oraz biegli rewidenci stają przed wyzwaniem przedstawienia oraz oceny wpływu obecnej sytuacji gospodarczej na kluczowe pozycje prezentowane w sprawozdaniach finansowych. Ekonomiczne skutki pandemii mają znaczący wpływ na działalność wielu podmiotów gospodarczych, współpracujących z nimi dostawców, odbiorców czy kredytodawców. W warunkach dużej niepewności i zmienności otoczenia makro- i mikroekonomicznego odpowiednie odzwierciedlenie wpływu tej sytuacji na sprawozdawczość jest niezwykle trudne.

Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom ww. interesariuszy, przygotowaliśmy cykl publikacji omawiających wybrane obszary, które wymagają w naszej ocenie szczególnej uwagi przy sporządzaniu sprawozdań finansowych zgodnie z ustawą o rachunkowości.

W ostatniej, czwartej części prezentujemy temat „Wsparcie z tarczy antykryzysowej. Rozliczenia w księgach rachunkowych.”.

 

Przedsiębiorcy ubiegają się o różnego rodzaju pomoc w ramach kolejnych tarcz antykryzysowych. Uzyskane wsparcie powinno być odzwierciedlone w księgach spółki, a następnie odpowiednio zaprezentowane w sprawozdaniu finansowym. Poniżej prezentujemy nasze wytyczne w tym zakresie.

Tarcza antykryzysowa to wielokierunkowy pakiet działań rządu, który ma przeciwdziałać gospodarczym skutkom pandemii koronawirusa i chronić polskie przedsiębiorstwa przed kryzysem.

Tarcza antykryzysowa opiera się na pięciu filarach:

  • ochronie miejsc pracy i bezpieczeństwa pracowników,
  • finansowaniu przedsiębiorców,
  • ochronie zdrowia,
  • wzmocnieniu systemu finansowego,
  • inwestycjach publicznych.

(*www.gov.pl).

Wsparcie, na które liczyć mogą przedsiębiorcy, przyjmuje formę m.in.:

  • zwolnienia ze składek ZUS,
  • częściowo bezzwrotnego dofinansowania z PFR,
  • dofinansowania do kosztów wynagrodzeń i składek ZUS,
  • przesunięcia terminu płatności składek ZUS i podatków lub rozłożenia ich na raty,
  • umorzenia odsetek za nieterminowe opłacanie składek ZUS,
  • możliwości rezygnacji z uproszczonej formy wpłacania zaliczek na podatek.

Poniżej przedstawiamy ujęcie bilansowe i podatkowe dla najważniejszych form pomocy z tarczy antykryzysowej.

Zwolnienie z konieczności uiszczania składek ZUS

Zwolnienie z konieczności zapłacenia składek ZUS jest realizowane w trybie ich umorzenia. Pracodawca korzystający z takiego zwolnienia ustala wynagrodzenie należne pracownikowi na podstawie zasad ogólnych, czyli nalicza pełne składki, ale nie odprowadza ich do ZUS. Bilansowo więc odpisane zobowiązanie z tytułu składek ZUS należy odnieść w ciężar pozostałych przychodów operacyjnych.
W ujęciu podatkowym przychody z tytułu zwolnienia z obowiązku opłacania składek ZUS nie są przychodem podatkowym, a nieopłacone składki ZUS nie są kosztem uzyskania przychodu – ani te będące kosztem pracodawcy, ani te będące kosztem pracownika.

Dofinansowania do kosztów wynagrodzeń i składek ZUS

Wszelkie otrzymane dofinansowania bezzwrotne jednostka musi ująć w pozostałych przychodach operacyjnych. Co do ujęcia podatkowego, spółka powinna potraktować taki przychód jako przychód niepodatkowy. Należy również pamiętać o niepodatkowym ujęciu kosztów bezpośrednio związanych z otrzymanym dofinansowaniem.

Dofinansowania z PFR

Dofinansowania otrzymane z PFR mają być co do zasady częściowo zwrotne. Co prawda dofinansowanie jest określane mianem subwencji, jednak w księgach rachunkowych powinno być potraktowane jako pożyczka dla przedsiębiorcy. W związku z czym należy je zaewidencjonować po stronie pasywów jako zobowiązanie dłużne. Jak sugeruje resort finansów, w związku z incydentalnym charakterem można ująć dodatkową pozycję uszczegółowiającą w sprawozdaniu finansowym oraz ujawnić w informacji dodatkowej możliwość częściowego umorzenia subwencji w przyszłości. Wydatki, które jednostka regulować będzie ze środków otrzymanych od PFR, ewidencjonować powinna na zasadach zgodnych z ustawą o rachunkowości, czyli tak jak inne wydatki pokrywane ze środków własnych.
Po otrzymaniu decyzji o częściowym umorzeniu dofinansowania spółka będzie zobowiązana rozliczyć kwotę umorzoną, zmniejszając zobowiązanie w korespondencji z pozostałymi przychodami operacyjnymi. Natomiast zwrot subwencji w momencie zapłaty spowoduje rozliczenie pozostałej części zobowiązania z potwierdzeniem zapłaty.

W ujęciu podatkowym przedsiębiorcy powinni ująć kwotę otrzymanego dofinansowania jako przychód niepodatkowy. Ponadto w momencie zwrotu środków nie należy ich traktować jako koszt podatkowy.
Z kolei koszty sfinansowane z udzielonych w ramach Tarczy środków jednostka powinna zakwalifikować do kosztów uzyskania przychodów na zasadach ogólnych.

Na gruncie ustawy o CIT, wartość umorzonych zobowiązań z uzyskanego finansowania stanowi przychód podatkowy. Resort finansów informuje, że we współpracy z PFR możliwość częściowego zwolnienia z podatku tak powstałego przychodu będzie analizowana.

W przypadku jakichkolwiek pytań zapraszamy do kontaktu z autorami opracowania:

Monika Tuzimek
Partner

E-mail

Sandra NiespodziewanaSandra Niespodziewana
Senior Consultant

E-mail

POBIERZ „SPRAWOZDAWCZOŚĆ FINANSOWA W CZASACH PANDEMII SARS-COV-2”

Jeśli są Państwo zainteresowani pobraniem bezpłatnego opracowania „Sprawozdawczość finansowa w czasach pandemii SARS-CoV-2” prosimy o wypełnienie formularza.

Publikacje do pobrania

10.12.2020

Sprawozdawczość finansowa w czasach pandemii SARS-CoV-2 | Kontynuacja działalności

W obliczu pandemii COVID-19 zarządy przedsiębiorstw, główni księgowi oraz biegli rewidenci stają przed wyzwaniem przedstawienia oraz oceny wpływu obecnej sytuacji gospodarczej na kluczowe pozycje prezentowane w sprawozdaniach finansowych. Ekonomiczne skutki pandemii mają znaczący wpływ na działalność wielu podmiotów gospodarczych, współpracujących z nimi dostawców, odbiorców czy kredytodawców. W warunkach dużej niepewności i zmienności otoczenia makro- i mikroekonomicznego odpowiednie odzwierciedlenie wpływu tej sytuacji na sprawozdawczość jest niezwykle trudne.

Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom ww. interesariuszy, przygotowaliśmy cykl publikacji omawiających wybrane obszary, które wymagają w naszej ocenie szczególnej uwagi przy sporządzaniu sprawozdań finansowych zgodnie z ustawą o rachunkowości.

W części trzeciej prezentujemy temat „Kontynuacja działalności”.

W kolejnym opracowaniu omówimy:

– Wsparcie z tarczy antykryzysowej. Rozliczenie w księgach rachunkowych.

 

Z perspektywy sprawozdawczości finansowej jeden z kluczowych obszarów wymagających zaadresowania w związku z COVID-19 to ocena założenia kontynuacji działalności. Zagadnienie to zostało przybliżone w niniejszej publikacji. Mamy nadzieję, że nasze podsumowanie okaże się dla Państwa pomocne w sporządzaniu sprawozdań finansowych w nowej rzeczywistości.

Regulacje zawarte w ustawie o rachunkowości w art. 5 ust. 2 oraz 54 ust. 1 dotyczące przyjęcia przez jednostkę założenia kontynuacji działalności przy sporządzaniu sprawozdań finansowych nabrały obecnie szczególnego znaczenia przez wzgląd na skutki makro- i mikroekonomiczne pandemii COVID-19, w kontekście przyjęcia przez jednostkę założenia kontynuacji działalności jako podstawy sporządzenia sprawozdania finansowego.

Wyzwania

 
Z uwagi na niezwykle dynamiczną sytuację gospodarczą w kraju i na świecie ustalenie przez zarząd zdolności do kontynuowania działalności, przy uwzględnieniu wszystkich informacji dostępnych na dzień sporządzenia sprawozdania finansowego oraz dotyczących dającej się przewidzieć przyszłości jest trudne i obarczone wysokim ryzykiem przyjęcia błędnego założenia. Zarząd powinien dokonać oceny zasadności przyjęcia założenia kontynuacji działalności, szczególnie w obliczu tak niepewnego otoczenia gospodarczego. Na szczególną uwagę zasługują czynniki ryzyka i zagrożenia natury finansowej, operacyjnej i pozostałych, które mogą ujemnie wpływać na zdolność spółki do kontynuowania działalności w dającej się przewidzieć przyszłości, tj. 1 roku od dnia bilansowego, w niezmniejszonym istotnie zakresie, bez postawienia jej w stan upadłości lub likwidacji.

Wskazówki

 
Przykładowe zdarzenia lub warunki, które mogą być rezultatem pandemii COVID-19, oraz powinny być wzięte pod uwagę przy analizie zdolności do kontynuowania działalności przez jednostkę, na które zwraca uwagę ISAAB*:

  • utrata dużego rynku, kluczowych klientów, przychodów, niedobory siły roboczej,
  • znaczne pogorszenie wartości aktywów wykorzystywanych do generowania przepływów pieniężnych,
  • znaczne pogorszenie wartości aktywów obrotowych – zapasy,
  • opóźnienie we wprowadzeniu nowych produktów lub usług,
  • wahania kursów walut,
  • szacunki, na które wpływ ma zwiększona niepewność (np. obliczenia oparte na zmiennych stopach procentowych, takich jak stopy procentowe lub kursy walut),
  • zwiększone ryzyko kredytowe kontrahentów,
  • wypłacalność badanej jednostki.

*(Komunikat IAASB)

Działania

 
Biorąc pod uwagę zdarzenia i warunki, na które zwraca uwagę IAASB, zarząd powinien dokonać oceny zdolności jednostki do kontynuacji działalności, która musi się opierać również na:

  • aktualizacji prognoz oraz analiz wrażliwości, przy uwzględnieniu również negatywnych scenariuszy,
  • ocenie zdolności do spełnienia warunków zawartych umów,
  • ocenie zdolności przeciwdziałania zdarzeniom i warunkom budzącym wątpliwość co do możliwości kontynuowania działalności oraz dostępności źródeł dodatkowego finansowania.

    • W przypadku jakichkolwiek pytań zapraszamy do kontaktu z autorami opracowania:

    Monika Tuzimek
    Partner

    E-mail

    Sandra NiespodziewanaSandra Niespodziewana
    Senior Consultant

    E-mail

    POBIERZ „SPRAWOZDAWCZOŚĆ FINANSOWA W CZASACH PANDEMII SARS-COV-2”

    Jeśli są Państwo zainteresowani pobraniem bezpłatnego opracowania „Sprawozdawczość finansowa w czasach pandemii SARS-CoV-2” prosimy o wypełnienie formularza.

    Publikacje do pobrania

01.12.2020

Sprawozdawczość finansowa w czasach pandemii SARS-CoV-2 | Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania

W obliczu pandemii COVID-19 zarządy przedsiębiorstw, główni księgowi oraz biegli rewidenci stają przed wyzwaniem przedstawienia oraz oceny wpływu obecnej sytuacji gospodarczej na kluczowe pozycje prezentowane w sprawozdaniach finansowych. Ekonomiczne skutki pandemii mają znaczący wpływ na działalność wielu podmiotów gospodarczych, współpracujących z nimi dostawców, odbiorców czy kredytodawców. W warunkach dużej niepewności i zmienności otoczenia makro- i mikroekonomicznego odpowiednie odzwierciedlenie wpływu tej sytuacji na sprawozdawczość jest niezwykle trudne.

Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom ww. interesariuszy, przygotowaliśmy cykl publikacji omawiających wybrane obszary, które wymagają w naszej ocenie szczególnej uwagi przy sporządzaniu sprawozdań finansowych zgodnie z ustawą o rachunkowości.

W części drugiej prezentujemy temat „Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania”.

W kolejnych opracowaniach omówimy:

– Kontynuacja działalności
– Wsparcie z tarczy antykryzysowej. Rozliczenie w księgach rachunkowych.

 

Pandemia COVID-19 na całym świecie ma szeroki wpływ na gospodarki, rynki i przedsiębiorstwa,
powodując dużą zmienność i znaczącą niepewność. W tym kontekście kierownictwo jednostki ze szczególną ostrożnością powinno podejść do sporządzanych szacunków księgowych oraz kompletności/wyceny zobowiązań i rezerw na zobowiązania. Nasza publikacja wskazuje na działania na których należy się skoncentrować w tym obszarze.

Szacunki księgowe

Kierownictwo jednostki ponosi odpowiedzialność za ujmowanie szacunków zgodnie z ustawą o rachunkowości. Ze względu na obecną sytuację gospodarczą oraz związanymi z pandemią warunkami niepewności zarówno zarząd jak i biegli rewidenci stoją przed wyzwaniem oceny wpływu obecnej sytuacji makroekonomicznej na przedstawiane w sprawozdaniu dane finansowe.

Wyzwania

Ze względu na wysoki poziom niepewności zarząd powinien zwrócić szczególną uwagę na potencjalne skutki zmienności i nieprzewidywalności, które niesie pandemia COVID-19. Najwięcej trudności sprawiać będzie określenie założeń potrzebnych do ustalenia szacunków księgowych, zwłaszcza w odniesieniu do przyszłych przepływów pieniężnych.
W związku ze stanem pandemii mogą wystąpić np. tymczasowe zmiany założeń regulacyjnych, które należy na bieżąco monitorować i analizować pod kątem skutków rachunkowych, które mogą przynieść.

Działania

 

Zarząd musi rozważyć potencjalne zmiany przyjętych modeli i założeń tworzenia szacunków księgowych w obliczu dynamicznie zmieniającego się otoczenia i aktualnych warunków gospodarczych, gdyż poprzednio stosowane modele mogą być już nieodpowiednie. Zarząd powinien zapewnić również kompletność i właściwość zastosowanych założeń, a także zapewnić ich spójność we wszystkich obszarach sprawozdania finansowego.

Kompletność i wycena zobowiązań i rezerw na zobowiązania

W zależności od rodzaju, pozycji jednostki w sektorze i skali działalności, w jakiej pandemia wpływa na przedsiębiorstwo, Covid-19 może mieć wpływ także na wiele innych obszarów jego funkcjonowania.

Tematy do rozważenia

Szczególnego zainteresowania oraz oceny potencjalnego wpływu aktualnej sytuacji gospodarczej mogą wymagać m.in.:

  • zmiany umów kredytowych,
  • wpływ złamanych kowenantów na wycenę i prezentację finansowania dłużnego w bilansie,
  • rezerwy na umowy rodzące potencjalne obciążenia,
  • rachunkowość zabezpieczeń i spełnienie wymogów dla jej kontynuowania.

W obliczu zaistnienia któregoś z powyższych warunków zarząd powinien zadbać m.in. o zaktualizowanie wyceny finansowania dłużnego o bieżące warunki zawartych umów kredytowych/ innych źródeł finansowania oraz uwzględnić wpływ złamanych kowenantów na wspomnianą wycenę.

Wyzwania

W obliczu COVID-19 zarząd ma przeprowadzić dokładną analizę zobowiązań umownych, prawnych czy pracowniczych oraz rozważyć konieczność utworzenia dodatkowych rezerw, aby zapewnić rzetelne przedstawienie sytuacji majątkowej spółki. Analiza ta powinna objąć m.in.:

  • rozważania dotyczące rozpoznania dodatkowych zobowiązań, które będą związane z wypływem dodatkowych zasobów w wyniku pandemii,
  • rozważania dotyczące kompletności przedstawianych w sprawozdaniu rezerw oraz właściwość zastosowanych szacunków,
  • rozważania na temat przyszłych korzyści z umów przynoszących straty oraz ewentualną analizę klauzul dotyczących wypowiadania takich umów,
  • rozważenia konieczności utworzenia rezerwy na przyszłe zobowiązania spowodowane restrukturyzacją.
Działania

Niekorzystny wpływ pandemii na przedsiębiorstwa obserwować można m.in. w obszarach łańcucha dostaw, procesów produkcyjnych czy zasobów ludzkich. W obliczu rosnących kosztów prowadzenia działalności w czasach pandemii może się okazać, że część umów może stać się umowami przynoszącymi stratę, a w związku z tym może zaistnieć potrzeba zawiązania odpowiednich rezerw na te straty.
W przypadku przedsiębiorstw, które mają trudności z wypełnianiem zobowiązań prawnych lub umownych, konieczne może być utworzenie rezerw na kary umowne czy odszkodowania.

W przypadku jakichkolwiek pytań zapraszamy do kontaktu z autorami opracowania:

Monika Tuzimek
Partner

E-mail

Sandra NiespodziewanaSandra Niespodziewana
Senior Consultant

E-mail

POBIERZ „SPRAWOZDAWCZOŚĆ FINANSOWA W CZASACH PANDEMII SARS-COV-2”

Jeśli są Państwo zainteresowani pobraniem bezpłatnego opracowania „Sprawozdawczość finansowa w czasach pandemii SARS-CoV-2” prosimy o wypełnienie formularza.

Publikacje do pobrania

Ta strona używa plików cookie

Ta strona korzysta z plików cookie, dostarczając treści dopasowane do Twoich potrzeb. Pozostając na niej, wyrażasz zgodę na korzystanie z cookies. Aby dowiedzieć się więcej, zachęcamy do zapoznania się z naszą Polityką Prywatności.

Zgoda